Sivas Divriği Kale Camisi’nin Restorasyon hatasına kurban gittiği NTV Tarih Dergisine konu oldu. Tarihçi Yazar Hayri F. Yılmaz Anadolu’daki en eski Mengücek eseri olan Şahinşah Camisi’nin yanlış restorasyonla 2008 yapımı betonarme bir camiye çevrildiğini söyledi. Kale Camisi bugün yeniden restorasyona tabi tutuldu. Camide yeniden restorasyon başladı. Anadolu Selçuklu Mimarisi’nin bugüne kalan tek eseri olarak bilinen Şahinşah Camisi’nin orijinal halinden geriye birşey kalmadı. Caminin bin yıllık iç sıvaları, tavan örtüsü, duvarları söküldü atıldı. Bunun yerine, demir, çimento, kum, çakıl, kireç, plastik boya kullanılarak yeni bir cami inşaa edildi. Tavan örtüsüne beton kolonlar atıldı. Sanat Tarihçileri ve mimarlar eseri bu hale getiren kişiler ve kurumlar hakkında soruşturma başlatılması görüşünü savunuyorlar.
Beton Kolon Atmışlar
Divriği Şahin Şah (Kale) Camii’ni kurtarmak amacıyla Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Yar. Doç. Dr. Mustafa Yeğin restorasyon projesi sundu. Bu proje Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne iletildi.
Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğü 2007 de bir ihale açtı. Eserin restorasyonunu 698.000 TL keşif bedelle kazanan firma ihaleyi bir taşeron firmaya devretti. Proje Uygulaması sırasında iç mekâna kurulan demir iskele yardımıyla orijinal sıvalar kazınarak tümüyle yok edildi. Yerine çimento ve alçıyla yeni sıva yapıldı, duvarlar plastik boyayla boyandı, çatı sisteminden çıkan herşey uçurumdan Çaltı Çayı’na atıldı. Eserin üzerine fazladan duvar örülerek beton kolonlar atıldı, üçgen alınlıklı bir çatı oluşturuldu ve bu çatı kurşunla kaplandı.
Organize İşler Gibi
Bilim adamlarının ve sanat tarihçilerinin bütün uyarılarına rağmen Divriği Şahinşah Cami kurtarılamadı. Eserin müellif mimarı Mustafa Yeğin'in Kayseri Koruma Kuruluna sunduğu Kale Camii Restorasyon projesi inandırıcı bulunmayarak geri iade edildi. Ancak Yeğin’in bu projesi Sivas Koruma Kurulunca kabul edilmiş. Yeğin, restorasyon süreci boyunca eserin kontrolünün başında durmamış.
Yeni Cami Oldu
Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Mustafa Yeğin’in hazırladığı restorasyon projesiyle onarılan Divriği Şahinşah Camisi adeta betonarme bir binaya dönüştürüldü. 1155 yılında yapılan Şahinşah Camisi’nin bin yıllık orijinal sıvaları ve üst örtüsü sökülüp atıldı.Üzerine kurşun çatı inşa edildi. İç mekanı beton alçı ve Plastik boyalarla yenilendi.
Betonarme Cami
Divriği Şahinşah Camisi’nin çatısının yanlış restore edildiği ortaya çıktı. Camide yeniden bir çalışma başladı. Düz tavan örtüsü sökülerek çatı ilave edilen cami su almaya başladı. Sanat Tarihçilerin ve restorasyon uzmanlarının hiç bir görüşüne başvurulmadan yapılan olumsuz çalışmalar üzerinden iki yıl geçmeden bir bir ortaya çıktı.
Ne Olmalıydı
Bilim adamlarının görüşüne göre Divriği Şahinşah Camisi’nde yapılması gerekenler yapılmadı, yapılmaması gerekenler yapıldı. Tarihsel önemi tartışılmaz olan bu gibi eserlerin restorasyon projesi alanında uzman ve otorite sahi-bi Restoratör Mimar diplomasına haiz olan kişiler tarafından yapılması gerekir. Mustafa Yeğin’in görev yaptığı Çukurova Üniversitesi’nde restorasyon bölümü bulunmadığı gibi Yeğin’in Restoratör Mimar olmadığı da ortadadır. Doğru bir röleve hazırlanarak, eserin özgün durumuna zarar verilmeden, tehlike arzeden müdahale edilerek güçlendirilmeliydi. 850 yıllık tarihsel miras çarçur edilmemeliydi.